Nima  uchun byudjetingizni nazorat qilishingiz kerak?

Ertami-kechmi  har bir inson "pulni tejashni qanday boshlash kerak" yoki "o‘z  byudjetini qanday qilib oqilona boshqarish kerak" degan savollarni  beradi. Bu muammoga  COVID dan keyingi  davrlarda ancha qiynalganlar   qayta-qayta duch keladilar - hamma ham u bilan yuzlashishga tayyor  emas edi.

Statistika  har ikkinchi fuqaro o‘zining pullarini oqilona boshqarish to‘g‘risida bosh  qotirishini tasdiqlaydi. Bu fikrga kelishiga do‘stlari, hamkasblari va  tanishlarining achinarli tajribasi sabab bo‘ladi. Inson o‘ylashni boshlaydi:  moliyaviy beqarorlik boshlanganda, u qarzlarga ko‘milib qolmasligi va hech  bo‘lmaganda keyingi bir necha oy davomida tirikchilikdan qolib ketmaslikka  qanday erisha oladi. Biroq, hamma ham o‘z xarajatlarini daromad bilan to‘g‘ri  muvozanatlashi, qarzlar bilan shug‘ullanishi va noldan yangi hayotni  boshlashi mumkin bo‘lmaydi.

Nima  qilish kerak?

Sizga  oltin moliyaviy qoida "50/30/20" yordam bera oladi.

Bu  qoidaning maqsadi – o‘z xarajatlaringizni mutlaqo zarur bo‘lgan narsalar yoki  xizmatlarga va uncha muhim bo‘lmagan narsalarga to‘g‘ri taqsimlash,  shuningdek, oz-ozdan mablag‘ni shaxsiy jamg‘armangiz uchun chetga olib  qo‘yish yoki oldin mablag‘ yetarli   bo‘lmagan muammolarni hal qilishni boshlashdir.

Daromadlarni  taqsimlash

«50/30/20»  qoidasi daromadingizni bir necha qismga ajratadi. Oila daromadining eng katta  50% ulushi majburiy xarajatlarga ajratiladi, ularsiz oilangiz normal hayotda  yashash olmaydi. Bularga ijara haqi (shu jumladan kommunal to‘lovlar), asosiy  kiyim-kechak, oziq-ovqat, transport va tibbiy xarajatlar, kredit yoki ipoteka  to‘lovlari kiradi.

Oilangiz  daromadining 30% hayotingizga quvonch keltiradigan, uni yanada yoqimli va  qiziqarli qiladigan narsalarga yo‘naltirilishi mumkin. Siz bu xarajatlarsiz  ham yashashingiz mumkin, lekin siz "hayot ta’mi"ni yo‘qotmaslik  uchun o‘zingizni sevishingiz va vaqti-vaqti bilan xursand qilishingiz kerak.  Bunday xarajatlarga ta’tillar, sayohatlar, sevimli mashg‘ulotlar,  o‘yin-kulgi, turli xizmatlarga obuna bo‘lish va hokazolar kiradi.

Byudjetning  20% ni yig‘ib borish kerak. Avvalo, sizning jamg‘armalaringiz kutilmagan  xarajatlarni qoplash uchun moliyaviy xavfsizlik yostig‘i rolini o‘ynaydi -  masalan, mashinangiz buzilib, zudlik bilan ta’mirlashga muhtoj bo‘lsa yoki  sizni ishdan bo‘shatishsa. Agar kutilmagan xarajatlar sizning yo‘lingizga  kamdan-kam uchrasa, bu 20% ni xavfsiz investitsiya uchun ishlatishingiz  mumkin, shunda olib qo‘yilgan mablag‘lar shunchaki bank hisobvarag‘ida  yotmaydi, balki siz uchun "ishlaydi".

Biroq,  bunday jamg‘armalarni nafaqat investitsiyalar, depozitlar bo‘yicha foizlardan  passiv daromad va oddiygina "qora kun" uchun, balki o‘zingizning  professional o‘sishingiz va rivojlanishingiz uchun ham ishlatishingiz mumkin.  Malaka oshirish kurslari uchun pul to‘lash yoki asosiy kasbni o‘rganishga  sarmoya kiritish sizga o‘z "kelajagingizga" sarmoya kiritish,  qiziqroq va yuqoriroq haq to‘lanadigan kasbni topish va o‘zlashtirish yoki  martaba zinapoyasida yuqoriga ko‘tarilish imkonini beradi.

Xulosa

Shuni  ta’kidlash kerakki, har qanday moliyaviy qoidlar, shu jumladan  mablag‘laringizni to‘g‘ri taqsimlash sizni avtomatik ravishda muvaffaqiyatli  odamga aylantirmaydi. Biroq, agar siz haqiqatan ham byudjetingizni  tushunishni va ish haqi evaziga "mavjud" bo‘lishni emas, balki  "yashashni" boshlashni istasangiz, 50/30/20 qoidasi moliyaviy  savodxonlikni o‘zlashtirish va yaxshilashni boshlash uchun asosiy qoidadir.

Hatto  inqiroz sharoitida ham bu qoida foydalidir. Agar siz zavqlanish uchun  ajratilgan 30% ulushni kamaytirsangiz va investitsiyalarni bir oz vaqtga  qoldirsangiz, bizning yordamimiz bilan yoki o‘zingiz eski qarzlardan oqilona  vaqt ichida qutulishingiz mumkin.